آیا میدانید که خرخر در حین خواب چگونه و چرا بوجود می آید؟ مطالعات و تحقیقات انجام شده در مراکز علمی دنیا نشان میدهد که در ۲۰ تا ۲۵ درصد از مردهای بالای ۵۰ سال( خانمها با درصد کمتر)، خرخر در حین خواب با درجات مختلف رخ می دهد. بیشترین حجم تنفس در حین خواب از طریق راه بینی و حجم تنفسی کمتری از طریق دهان انجام می شود که هر دو حجم تنفسی در حلق یکی می شوند. چنانچه به هر علت راه هوایی حلقی باریک شود عبور جریان هوائی باعث لرزش زبان کوچک، کام نرم و چین های حلق شده که شدت این لرزش همان پدیده خرخر می باشد. عوامل موثر در پیدایش و شدت خرخر به شرح ذیل می باشد: ۱- شلی عضلات کام نرم و عضلات دیواره حلق باعث باریک شدن راه هوایی حلق شده که با بالا رفتن سن، مصرف داروهای شل کننده عضلات، الکل، مورفین و سیگار افزایش میابد. ۲- کاهش جریان هوایی از طریق بینی که به علت عوامل انسدادی در بینی شامل انحراف تیغه بینی، پولیپ بینی، آلرژی وغیره که در نتیجه باعث افزایش حجم جریان هوایی از طریق دهان می شود. ۳- عقب افتادگی فک تحتانی که در موقع خواب بیشتر شده و باعث عقب افتادگی زبان و باریک شدن راه هوایی و شدت خرخر می شود. ۴- باریک شدن راه هوایی حلقی در اثر عوامل داخلی حلق مثل بزرگی لوزتین، لوزه زبانی، لوزه های طرفی حلق، بزرگی زبان کوچک و شلی عضلات داخلی حلق و عوامل خارجی حلق شامل کوتاهی و چاقی گردن، باعث شدت خرخر در حین خواب می شود. چاقی مفرط و بزرگی شکم که به علت فشار احشاء شکم به حجاب حاجز، از فعالیت فیزیکی مناسب قفسه سینه جلو گیری به عمل می آورد که این امر باعث کاهش سطح اکسیژن خون و در نتیجه افزایش شلی عضلات خواهد شد. آیا میدانید خرخر در حین خواب به غیر از مزاحمت برای اطرافیان چه عوارضی دارد؟ ۲۰ تا ۲۵ درصد از افرادی که مبتلا به خرخر در حین خواب می باشند دچارعارضه جدی کاهش میزان اکسیژن خون در حین خواب می شوند. ۵/۳ تا ۵ درصد از مرگ و میر در حین خواب بعلت قطع تنفس رخ می دهد. چنانچه در حین خواب دامنه تنفس به میزان ۵۰ درصد کاهش یابد( هایپوپنه) و جریان تنفس به مدت ۲۰ ثانیه قطع گردد( آپنه) باعث عوارض جـــــــدی کاهش میزان اکسیژن خون در حین خواب خواهد شد و علائم ذیل مشاهده می شود: ۱- بیدار شدن ناگهانی از خواب با احساس تنگی نفس و خشکی دهان و حلق. ۲- احساس سنگینی سر و سر درد خفیف در ساعات اولیه روز. ۳- خواب آلودگی (چرت زدن) در طی روز به خاطر نداشتن کیفیت مناسب خواب. ۴- کاهش دقت در کارهای روز مره، عدم تمرکز و فراموشی بدرجات مختلف(اختلافات حسابرسی) . ۵- دفع ادرار به دفعات در طی شب (بغیر از بیماران دیابتی و پروستاتی). ۶- افزایش فشار خون و درد قفسه سینه در حین خواب. ۷- افزایش اولیه ضربان قلب و سپس کاهش ثانویه ضربان قلب، نارسایی و ایست قلبی. آیا میدانید که خرخردر حین خواب و عوارض ناشی از آن چگونه قابل اندازه گیری می باشد؟ مطمئن ترین و تنها روش اندازه گیری خرخرو عوارض ناشی از آن با روش پلی سومنوگرافی می باشد. در این روش تغییرات ذیل در طی ۸ ساعت خواب قابل ارزیابی می باشد: بررسی شدت و چگونگی عارضه خرخر و میزان اکسیژن خون، هایپو پنه، آپنه، اختلالات خواب، چگونگی فعالیت قلب و ضربات قلب، انقباضات و پرشهای عضلات و موقعیت مختلف بدن( طاق باز- روی شکم- پهلوی راست و پهلوی چپ) در طی ۸ ساعت خواب با مشخص کردن دقیق ساعت، دقیقه وثانیه قابل بررسی می باشد. ( به عنوان مثال ساعت ۴۰:۲۰: ۳ بامداد) قابل توجه: انجام تست پولی سومنو گرافی بایستی در بیمارستان انجام شود و چنـــــــــــانچه بیمار قابل انتقال به بیما رستان نباشد انجام این تست به صورت پرتابل در منزل امکان پذیر است. آیا میدانید خرخردر حین خواب و عوارض ناشی از آن را چگونه می توان درمان کرد؟ درمان عارضه خرخر و عوارض ناشی از آن از دو جنبه قابل توجه می باشد. ۱- علل اولیه و اصلی بروز این عارضه که به طور اختصار به آن اشاره شده که در رفع آن باید اقدام نمود. ۲- علل مساعد کننده و یا شدت یافته آن که اهمیت خاص دارد. بطور کلی درمان بیماران در ۵۰ گروه تقسیم بندی می شود. گروه اول: افرادی که فقط در حالت طاق باز و کمتر از ۲ سال خرخر می کنند نیاز به پولی سومنو گرافی و درمان خاص ندارند. گروه دوم: افرادی که فقط در حالت طاق باز و بیش از ۲ سال خرخر می کنند نیاز به پولی سومنوگرافی و درمان دارند. گروه سوم: افرادی که در تمام وضعیت های خواب خرخر می کنند و عوارض خفیف قلبی و آپنه داشته نیاز به پولی سومنوگرافی و درمان دارند. گروه چهارم: افرادی که در تمام وضعیت خواب خرخر می کنند و عوارض شدید داشته نیاز به پولی سومنوگرافی، درمان و کنترل عوارض دارند. گروه پنجم: افرادی که خرخر نداشته ولی دارای عوارض کاهش اکسیژن خون و علائم هایپوپنه و آپنه می باشند نیاز به پولی سومنوگرافی و درمان دارند. روشهای درمانی: ۱- محافظتی: استفاده از پروتز های دهانی و بینی. ۲- علامتی: حذف عوامل مساعد کننده. ۳- دارویی: در گروه محدودی از بیماران نتیجه بخش می باشد. ۴- P A.P C: دستگاه کمک تنفسی. ۵- جراحی: برقراری راه هوایی مناسب با روشهای مختلف جراحی از جمله لیزر و رادیو فرکانسی. توصیه: قبل از شناسایی دقیق علت خرخر و عوارض ناشی از آن هیچگاه اقدام به جراحی نکنید.